Een boterham met pindakaas bevat tot wel 3 mg van het krachtige antioxidant vitamine E. Ook bevat het ongeveer 50 milligram magnesium wat gezonde botten onderhoudt. Ook de spieren hebben baat bij een broodje pindakaas vanwege het spierherstellende potassium (200 mg). Omdat pindakaas zo'n 25 gram eiwitten bevat per 100 gram, is het ook erg goed voor spierherstel en lichaamsgroei. Dit is dan ook de reden dat vooral kinderen graag pindakaas willen eten. Ook bevat pindakaas een grote hoeveelheid ijzer.
Pindakaas bestaat voor 3% uit water. Voor een normaal voedingsproduct is dit zeer laag; vandaar de lage viscositeit van pindakaas. Hierdoor krijg je snel een droog gevoel in je mond. Het is opvallend dat de helft van de koolhydraten in pindakaas uit vezels bestaat. Omdat vezels een gezonde invloed hebben op het lichaam. Aangeraden wordt om zo'n 30 tot 40 gram vezels te consumeren per dag. Met een boterham is dit makkelijker haalbaar. Sommige vezels hebben een gunstig effect op het cholesterolgehalte, wat bijdraagt aan een betere bescherming tegen hard- en vaatziekten.
Pindakaas bevat een grote hoeveelheid onverzadigd vet. Onverzadigd vet wordt ook wel het 'goede vet' genoemd, omdat het een positieve invloed op de cholesterolgehaltes in het bloed heeft. Er ontstaat namelijk meer HDL waardoor de HDL/LDL ratio verandert. Sommige mensen kopen het liefst pindakaas met een laag vetgehalte, omdat dat goed zou zijn voor het behouden van een gezond gewicht. Veel vet betekent echter niet dat het een dikmakend effect heeft. Het gesubstitueerde vet wordt namelijk vervangen door een andere ingrediënten (vaak suiker), waardoor het product juist meer calorieën kan bevatten en dus tegenstellend werkt.
Eiwitten in pindakaas staan erom bekend de bloedtoevoer richting de spieren te bevorderen, waardoor deze sneller kunnen herstellen, en daarmee ook opbouwen. Omdat pindakaas ook nog eens veel eiwitten bevat, is het ideaal geschikt als 'bouw-middel'.
De bijzondere verhouding tussen suikers en eiwitten (2 gram tegenover 8 gram) zorgt ervoor dat pindakaas geschikt is als dieetproduct. Het lijkt contra-intuïtief vanwege de hoge dosis vet, maar is zeker niet onjuist. De eiwitten zorgen er namelijk voor dat je snel 'vol' zit. Het hongergevoel verdwijnt, terwijl je toch een relatief lage hoeveelheid koolhydraten binnen hebt gekregen. Vooral op lange termijn kan het effect merkbaar zijn. Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat hetzelfde effect ervoor zorgt dat de kans op diabetes kleiner wordt. De proefpersonen waren namelijk minder snel geneigd om brood en suiker te eten.
Toch bestaat 9,2 gram van de 52,0 gram in pindakaas uit verzadigd vet. Relatief gezien is dit weinig, maar in absolute aantallen is dat veel. Omdat er in plaats van HDL juist meer LDL ontstaat door verzadigd vet, wordt de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Pindakaas lijkt hierdoor ongezond, maar bij het beoordelen van een product wordt er niet alleen naar verzadigd vet gekeken. Zo worden olijfolie, tofu en zelfs avocado (die ook verzadigd vet bevatten) toch als gezond gezien. Omdat er meer HDL is geproduceerd door het onverzadigde vet, is de ratio een stuk verbeterd en is het verzadigde vet minder schadelijk. Dit komt omdat HDL het surplus van cholesterol afvoert naar de lever. De twee heffen elkaar als het ware op. Toch is het verstandig om pindakaas met mate te eten om zo het algehele cholesterolgehalte laag te houden en hiermee de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen.
Maar hoe kan pindakaas eigenlijk gezond zijn als het zoveel natrium (zout) bevat?
Het klopt inderdaad dat pindakaas veel natrium bevat, maar ook hierbij moet ook gekeken worden naar andere stoffen die zich in pindakaas bevinden. Zo is natrium niet het enige ion dat voorkomt in pindakaas. Vaak wordt er bij dit soort producten gekeken naar de verhouding tussen kalium en natrium. Bij ongezouten pindakaas is er een zeer goede kalium/natrium ratio. Zelfs gezouten pindakaas bevat twee keer zoveel kalium als natrium.
Door de jaren heen is de controle op pindakaas steeds strenger geworden, maar nog steeds verschijnen er gevallen van vergiftigingen door het gevaarlijke gif aflatoxine. Aflatoxine kan zich ideaal ontwikkelen in een vochtige en warme situatie. Gelukkkig is de kans hierop zeer klein; voermoedelijk bevat een handje pindaas slechts 0,0000001 gram aflatoxine. Een goede oplossing voor dit probleem is het roosteren van pinda's waardoor de aflatoxinedeeltjes worden vernietigd. Helaas gaan er hierdoor wel gezonde voedingsstoffen verloren.
Ondanks het nadelige verzadigde vet en de grote hoeveelheid natrium kan pindakaas toch beschouwd worden als een gezond product. Er zijn echter wel verschillen in prijs- en kwaliteitsklasse, maar pindakaas bevat meestal dezelfde ingrediënten. Als pindakaas met mate gegeten wordt, kan het een goed effect hebben op de gezondheid.
