Tegenwoordig als je naar een yoga les gaat in Nederland is dat vaak een les die gefocust is op yoga houdingen (yoga asana’s) die niet alleen de flexibiliteit van het lichaam verbeteren maar ook vooral kracht in de spieren opbouwt. In het verre oosten, waar yoga vandaan komt, praktiseren de yogi’s ook de fysieke houdingen, maar is er vaak meer een focus op het spirituele aspect van yoga, namelijk dat van meditatie en het bereiken van spirituele verlichting (Samadhi). In dit artikel gaan we eerst kijken naar de doelen van yoga, vervolgens bespreken we voor wie yoga bestemt is en daarna bespreken we de verschillende yoga stijlen. Ten einde van het artikel komen de drie paden van yoga aan bod eveneens als de yoga sutra’s van Patanjali: de eeuwen oude geschriften waar yoga vandaan komt.
Om de vraag ‘wat is yoga’ beter te kunnen beantwoorden is het handig om te kijken naar wat de doelen van yoga zijn. Omdat er zoveel verschillende soorten yoga zijn ,zijn er ook vele doelen in yoga en yoga beoefenaars kunnen meerdere doelen hebben voor het beoefenen van yoga.
Vaak rijst het idee op dat yoga alleen voor vrouwen is. Dit is niet waar! Er zijn ook vele mannen die aan yoga doen en het is even gezond en leuk voor zowel man als vrouw. Anderen zullen zeggen: “maar ik ben niet lenig genoeg”, of “ik ben te oud voor yoga”. Ook dit hoeft geen belemmering te zijn tot het beoefenen van yoga, sterker nog als je niet lenig of wat ouder bent kan yoga juist een belangrijke positieve invloed hebben op lichaam en geest. Jong, oud, lenig of iets aan de zware kant… Yoga is voor iedereen!
Er zijn tegenwoordig veel stijlen yoga die beoefend worden en ze verschillen nogal enorm van elkaar. Hieronder volgt een kort overzicht:
Hatha yoga is een statische vorm van yoga waar niet al te veel yoga houdingen worden gedaan binnen een les, de houdingen worden lang vast gehouden en er is niet veel beweging.
In Hatha Flow wordt er iets meer bewogen tussen de houdingen in.
Vinyasa flow is tegenwoordig zeer populair. Er wordt meestal veel bewogen in een Vinyasa klas en houdingen worden niet lang vast gehouden. Deze stijl van yoga is vaak zeer uitputtend maar uiteindelijk ook energie opwekkend, een goede work-out dus! Power yoga is vergelijkbaar maar nog meer een workout waar je je flink in het zweet werkt.
Waar er in de bovenstaande stijlen van yoga de keuze en volgorde van asanas (houdingen) vrij is, staat hij vast bij het bekende Ashtanga Vinyasa Yoga, soms ook wel simpel Ashtanga Yoga genoemd. Deze stijl van yoga is vigoureus en snel, de meeste houdingen worden maar 5 ademhalingen lang vastgehouden waar daaropvolgend een serie van houdingen in beweging is. Ook deze stijl van yoga is populair tegenwoordig maar alleen aangeraden voor de gevorderde yoga beoefenaar.
Iyengar yoga is de stijl van yoga waar er veel gelet wordt op de juiste opstelling (“alignment” in het Engels) van het lichaam in yoga houdingen. Vaak volgen yoga beoefenaars een aantal van deze lessen ongeacht welke andere stijl zij beoefenen. Het volgen van Iyengar yoga verbeterd namelijk je houdingen in iedere stijl van yoga en wordt zeer aangeraden voor iedere serieuze yoga beoefenaar.
Yin Yoga is de yoga die zich focust op het ontspannen en overgeven van het lichaam en zonder moeite. Het gaat vooral om het rekken van bindweefsels waardoor het lichaam ontspant en vrijer wordt in beweging.
Acro Yoga is yoga gemixt met acrobatiek. Je doet Acro Yoga altijd met 2 of meer mensen waar er persoon “vliegt” en de ander ondersteuning biedt vanaf de mat. Acro Yoga is zeer leuk en goed voor elk!
Raja yoga is de wat oudere tak van yoga waarin er het 8 stappenplan gevolgd wordt tot spirituele verlichting.
Kundalini yoga focust zich op het ontwaken van de “slangen energie” de geborgen ligt in de onderste chakra (energiecentrum).
In de yoga filosofie worden er 3 paden van yoga omschreven die je kunt volgen.
Jnana yoga – het pad van kennis
Bhakti yoga – het pad van liefde en toewijding
Karma yoga – het pad van actie
Volgens de oude geschriften geschreven door de wijze Patanjali meer dan 2000 jaar geleden is er een pad van yoga dat 8 stappen kent. Hieronder volgt een lijstje van de 8 stappen en daarna wordt iedere stap kort uiteengezet.
Door jezelf de zuiveren moreel gezien doorloop je de stappen yama en niyama. Onder andere wordt onder yama en niyama verstaan: niet stelen, waarheidslievendheid, geweldloosheid, seksuele zelfbeheersing en vrij zijn van bezitzucht. Als je naar deze idealen kan leven doorloop je de eerste stappen succesvol.
Asana betekent eigenlijk “comfortabel zitten” maar ook wel “houding”. Als mensen zeggen dat ze naar een yoga les toe gaan, gaan ze meestal naar een Asana les: een les waar yoga houdingen worden gedaan. Door je lichaam flexibel en krachtig te maken beheers je het onderdeel Asana en kan je lang stil zitten, iets dat nodig is voor meditatie.
Pranayama betekent “uitbreiding van de levens energie”, vaak wordt er tegenwoordig bedoeld met pranayama bepaalde ademhalingsoefeningen. In de yoga leer bestaan er verschillende ademhalingstechnieken met verschillende effecten. Zo zijn er pranayama’s die het lichaam opwarmen en actief maken en zijn er ook ademhalingstechnieken waar je geest en lichaam kalm van worden. Vaak wordt de actievere pranayama gebruikt voor dat de yoga (asana) les begint, terwijl de kalmeerende pranayama word toegepast aan het einde van de yoga les.
Pratyahara betekent “het terug trekken van de zintuigen”. De oude geschriften van yoga zetten uiteen hoe je kan leren om zintuigen terug te trekken van een object, om je bijvoorbeeld niet te laten afleiden door een geluid of geur.
Dharana betekent “concentratie”. Vaak als er in een yoga les “gemediteerd” wordt zijn mensen vaak bezig met zich proberen te concentreren. Het concentreren op zich blijkt vaak al erg moeilijk te zijn, omdat de meeste personen al gouw worden afgeleid door bepaalde geluiden maar ook vooral door eigen gedachten. Concentreren kan op meerdere onderwerpen, vaak beginnen mensen die aan yoga doen met het concentreren op de ademhaling. Zo kan je de adem volgen wanneer het via je neus een weg naar beneden baant en weer terug omhoog. Anderzijds kan je je ook focussen op de expansie en retractie van de buik of enkel op de sensaties van het puntje van je neus. Andere objecten om je op te concentreren kunnen zijn de vlam van een kaars (deze techniek heet Trataka), herhaling van een mantra in je hoofd of op totale stilte.
Uiteindelijk lijdt de 6e stap concentratie (Dharana) naar de 7e stap in yoga, Dhyana (ofwel meditatie). Meditatie is de staat van bewustzijn wanneer je totaal geconcentreerd ben op een object en daarmee samensmelt. Er wordt gezegd dat meditatie zeer ontspannend is voor lichaam en geest. Recent onderzoek wijst uit dat meditatie bovendien zeer positieve effecten heeft op het brein en dat het brein nieuwe paden aan maakt tijdens meditatie.
Samadhi is de laatste stap in het 8 stappen plan van de wijze heer Patanjali en wordt vertaald als het bereiken van “spirituele verlichting”. In deze staat wordt er gezegd dat je je een voelt met het universum en dat alles perfect is, een staat die maar door weinig mensen wordt bereikt. Ook al bereik je de laatste stappen van yoga niet, het beoefenen van eerdere stappen van yoga zullen zeker een positieve invloed hebben op lichaam en geest van menigeen.
Kort samengevat zijn er vele stijlen yoga die allemaal vanuit de eeuwenoude tradities komen uit India. De ene stijl yoga focust zich meer op het spirituele waar de andere stijl van yoga zich meer focust op de ontwikkeling van het menselijk lichaam. Yoga doen kent vele voordelen en is goed voor elk. Dat zouden dus meer mensen moeten doen!
Namasté!
